Sosyal Medya ve İnternet Yoluyla “Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçu”
Facebook, Twitter ve WhatsApp gibi sosyal medya sitelerinde yer alan ve “şişirme haber” olarak diye nitelendirebileceğimiz paylaşımlar, grup üyeleri arasında hızlı bir şekilde yayılmakla kalmamakta, kimi zaman fiili olarak da insanları meydanlara dökmeye yetmektedir. Bu gibi hallerde kamu düzeni açısından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkması muhtemel olduğundan, konusu suç teşkil eden bu tür içeriklerin paylaşılması da, suç teşkil edebilecektir.
TCK’nun 216. Maddesi “Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama” suçunu düzenlemekte olup, maddede;
(1) Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Halkın bir kesiminin benimsediği dinî değerleri alenen aşağılayan kişi, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması hâlinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”
düzenlemesi hüküm altına alınmıştır.
Görüldüğü gibi maddenin her fıkrasında ayrı bir suç düzenlenmiştir. Bunlar; halkı kin ve düşmanlığa tahrik (m.216/1), halkın bir kesimini aşağılama (m.216/2), dini değerleri aşağılama (m.216/3) olarak isimlendirilebilir.
Maddenin 1 inci fıkrasındaki suç, halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek suretiyle işlenir. Suçun oluşması bakımından bu tahrikin “kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlike ortaya çıkarması” gerekmektedir.
Halkı kin ve düşmanlığa sevk etme suçunun oluşabilmesi için, suçu işleyen failin “tahrik” amacı gütmesi gerekmektedir. Failin fiili, adet ve şahıs olarak muayyen olmayan toplum kesimi üzerinde kin ve nefret duygularının oluşumuna veya mevcut duyguların pekişmesine etkide bulunacak nitelikte olmalıdır.
Söz konusu suçun cezalandırılabilmesi için ise, kamu güvenliğinin bozulması tehlikesinin somut olgulara dayalı olarak ortaya çıkması gerekir. Daha net bir şekilde açıklamak gerekirse, kişinin söz ve davranışlarının, halkın bir kesimi üzerinde tahrik konusu fiillerin işleneceği hususunda duyulan endişeyi haklı kılacak bir etki oluşturması ve bu doğrultuda bir hareketlenmenin meydana gelmesi gerekir. Örneğin, işlenen fiil neticesinde çeşitli halk kesimlerinin bir yerlerde toplanması veya bu halk kesimleri arasında bir etkilenmenin meydana gelmesi gibi.
Son zamanlarda Facebook ve Twitter gibi sosyal medya sitelerinde oluşan gruplaşmalar ve söz konusu grupların birbirleriyle iletişimlerinin bu sitelerden sağlanması, kişilerin bir anda galeyana gelme olasılığını oldukça arttırmaktadır. Kişiler sosyal medyadaki haberlerin doğrulunu teyit etmeden, yapacakları hareketin sonuçlarını düşünmeden, tez canlılıkla doğrudan harekete geçmektedirler. Bu nedenle, “şişirme haber” diye nitelendirebileceğimiz haberler kişiler arasında hızlı bir şekilde yayılmakla kalmamakta, fiili olarak da insanları meydanlara dökmeye yetmektedir. Bu gibi hallerde kamu düzeni açısından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkması oldukça muhtemel olduğundan, konusu suç teşkil eden içeriğin paylaşılması değişken olaylara göre suç teşkil edebilmektedir.
Özellikle Türk halkının hassas olduğu konularda, belirli dönemlerde insanları sokağa dökecek nitelikte paylaşımlar yapılması, gerçek olmayan görüntü veya videoların, internet ortamında yayılması, halkı bir anda hareketlendirmeye yetmektedir. Bu gibi hallerde kamu düzeni açısından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkması muhtemel olduğundan, konusu suç teşkil eden bu tür içeriklerin paylaşılması da, suç teşkil edebilecektir.
BU KONU HAKKINDA UZMANIMIZDAN HEMEN BİLGİ VE DESTEK ALMAK İSTERSENİZ LÜTFEN FOR YOU BİLİŞİM İLETİŞİM HATTIMIZI ARAYINIZ!..
